Wraz z pogłębiającym się kryzysem klimatycznym, coraz więcej firm i wpływowych liderów publicznie kwestionuje przestarzałe modele ekonomiczne. Dziś rozwijanie firmy jedynie na podstawie chęć zaspokojenia akcjonariuszy może nie wystarczyć. Przedsiębiorstwa są integralną częścią społeczeństwa i powinny troszczyć się o nie i być odpowiedzialne za to, w jaki sposób na nie wpływają. Każdy biznes, który nie jest odpowiedzialny, jest z natury rzeczy destruktywny. Yannick Meijers ma nadzieję, że hasło: odpowiedzialna firma — będzie w przyszłości postrzegane jako tautologia. W rozmowie odpowie na pytania jaka jest rola biznesu w społeczeństwie? Czym jest odpowiedzialny biznes? Dlaczego powinniśmy mówić o odpowiedzialności zamiast o zrównoważonym rozwoju? Co to znaczy być firmą-aktywistą?
Patagonia jest międzynarodowym przykładem odpowiedzialnego modelu biznesowego. Jak Twoim zdaniem należy poruszać się w biznesie, aby wykorzystać ten przykład w dobry sposób?
Należy zacząć od zrozumienia własnej odpowiedzialności jako firmy. Obecne otoczenie biznesowe funkcjonuje zgodnie z przestarzałym modelem ekonomicznym. Spółki są odpowiedzialne za wartość, jaką tworzą dla swoich akcjonariuszy, ale nie ponoszą odpowiedzialności za wpływ, jaki mają na innych interesariuszy. To musi się zmienić. Działanie w biznesie oznacza wpływ – w taki czy inny sposób – na społeczeństwo, własnych pracowników, łańcuch dostaw, lokalne społeczności i przyrodę. Wobec tego każda firma powinna być odpowiedzialna za swój wpływ na wszystkich tych interesariuszy. Zgodnie z naszą misją „prowadzimy biznes, aby ratować planetę”, dlatego wszystkie funkcje, działy i kanały biznesowe funkcjonują w sposób zapewniający realizację tego celu. Nie istniejemy po to, by tworzyć wartość dla naszych akcjonariuszy; istniejemy po to, by w znaczący sposób przyczyniać się do zdrowia naszej planety.
Jak wprowadzić zrównoważone (odpowiedzialne) metody produkcji do biznesu prowadzonego „po staremu”? Jak możemy pomóc firmom zrozumieć wartość, która się za tym kryje?
Tak naprawdę chodzi tu o odważne przywództwo. Na przykład zmieniając praktyki biznesowe tak, by postępować właściwie; sposób przejścia z bawełny organicznej na regeneracyjną bawełnę organiczną wymaga długofalowego myślenia. Podjęcie takich kroków często oznacza skierowanie firmy na nieznane terytorium, co z kolei wiąże się z pewnym ryzykiem, a gdy pojawia się ryzyko, akcjonariusze często nie chcą, by ich inwestycja była „zagrożona”. Niestety w przypadku wielu przedsiębiorstw myślenie długofalowe jest ograniczone przez konieczność publikowania kwartalnych sprawozdań dla akcjonariuszy. Wyniki krótkoterminowe nadal dominują nad wynikami długoterminowymi. Aby wprowadzić odpowiedzialne metody produkcji, przedsiębiorstwa potrzebują zaangażowania, jasnej strategii i przyjęcia do wiadomości, że zwrot może nastąpić dopiero w perspektywie długoterminowej. Myślę, że doskonałym przykładem myślenia długofalowego jest ewolucja Royal DSM – firmy, która rozpoczęła działalność w 1902 r. jako przedsiębiorstwo górnicze, a obecnie jest wiodącą firmą w dziedzinie żywienia, zdrowia i zrównoważonego życia!
Jaką lekcję z podejścia Patagonii mogą wyciągnąć dla siebie firmy spoza branży outdoorowej i niebędące producentami odzieży?
Zasadniczo nasz sposób pracy jest czymś, co może znaleźć zastosowanie w każdej branży – wdrożeniem strategii biznesowej, która priorytetowo traktuje dbałość o planetę, od której jesteśmy zależni. W żadnym wypadku nie mówimy, że jesteśmy idealni, jesteśmy bowiem częścią problemu. Uznanie tego faktu jest kluczem do przejścia na bardziej odpowiedzialny model biznesowy. Można zacząć tylko wtedy, gdy rozumie się punkt wyjścia. Każdy proces zaczyna się od fundamentalnego zrozumienia, w którym miejscu się znajdujesz, gdzie chcesz iść i jak chcesz tam iść. Od Patagonii firmy mogą nauczyć się podejścia, zgodnie z którym wiele wysiłku i inwestycji wkładamy w dogłębne zrozumienie łańcucha dostaw, określenie źródła naszego wpływu, a następnie bierzemy na siebie odpowiedzialność za zminimalizowanie tego wpływu.
Jak możemy przełożyć główne aspekty filozofii Patagonii – jakimi są człowiek i środowisko – na świat biznesu?
Dla biznesu jedynym sposobem na uzyskanie wymiernych wyników w zakresie celów społecznych i środowiskowych jest uczynienie z nich kluczowych interesariuszy waszej propozycji wartości. Może to nastąpić w dowolnej formie – o ile jedynym celem nie jest generowanie zysków dla waszych akcjonariuszy. Paradoksalnie, będzie to również opłacalne. Dzieje się tak dlatego, że wasza firma będzie budować głębsze relacje z klientami i społecznościami, od których jesteście zależni.
Skąd Patagonia (jako lider branży) czerpie inspirację?
Ludzie pracujący w Patagonii są inspirowani przez każdą organizację lub osobę, która wkłada wysiłek w uczynienie naszej planety lepszym miejscem. Wszyscy entuzjaści outdooru pracujący w Patagonii zdają sobie sprawę, że bez natury nie możemy robić tego, co kochamy, w miejscach, które kochamy. Nie ma nic bardziej inspirującego, niż ludzie na całym świecie, którzy poświęcają umiejętności, czas i pasję, aby chronić naszą planetę.
